Epilooog

Al langere tijd wilde ik weer vrijwilligers werk doen. Na eerdere projeten in Bolivia, Oekraïne, Nicaragua en Sicilië wilde ik dit keer naar een meer oostelijk gelegen land. Maar weinig organisaties richten daar hun aandacht op. Afrika, in mindere mate India e.o. en Zuid-Amerika eisen naar mijn mening de meeste aandacht op. Via Stichting Commondo, uit Amersfoort kon ik naar het verre en onbekende bergland Tadjikistan. In Proshinev een dorp op 12100 meter hoogte in het Parmirgebergte en direct grenzend aan Afghanistan heb ik 4,5 week bij Nargul Yamadghoziev, die tevens vertaler en lokaal contactpersoon voor Commondo is, en zijn familie gewoond.

Samen met Marion van den Broek hebben we ruim een maand in het land doorgebracht. Marion op de lokale kleuterscholen, via de lokale publieke organisatie NUR (zon) in de 9 dorpen die samen Proshinev vormen. Mij is gevraagd om mijn mening te geven, hoe ik binnen de Water Users Organization – “Ub-Omed” (hope for water) tegen een 3-tal vraagstukken aankeek

•  Hoe ligt de organisatie <<Ob-Umed>> binnen de verschillende dorpen
• Hoe kan <<Ob-Umed>> zich als organisatie versterken
• Hoe kan <<Ob-Umed>> de communicatie verbeteren

Om mijn gedachte hierover te vormen heb ik het beschikbare strategische plan 2013-2018 gelezen, met dorpshoofden gesproken, vergaderingen bijgewoond, het watersysteem bekeken etc. Mijn uiteindelijke bevindingen heb ik in een eindpresentatie samengevat en deze voor NUR en “Ob-Umed” gepresenteerd.
 

Naast deze werkzaamheden heeft deze reis mij veel gegeven. Het was niet altijd makkelijk om mijn weg te vinden. Een zo’n andere wereld dan ons westerse Nederland, onvoldoende middelen en mogelijkheden om hun plannen en projecten te verwezenlijken. Afspraken die nogal eens veranderden. Het gevoel dat er niet altijd werk voorhanden is. Alhoewel ik in Nargul Yamadghoziev een goede vertaler en contactpersoon hadden komt de taalbarrière nogal eens om de hoek kijken.

De belevenissen en ontmoetingen heb ik niet allemaal kunnen beschrijven. Mijn verhaal geeft een kort overzicht van de periode die voor mij een grote verrassing is geweest. Wellicht dat in persoonlijke gesprekken meer specifieke details aan de orde komen.

Ik wil mijn huisgezin bedanken die mij ook dit keer weer zonder morren een maand hebben afgestaan aan dit onbekende land.Ten slotte wil ik Marion van den Broek uit Maassluis bedanken die voor mij toch een belangrijke rol heeft gespeeld, even kunnen bijpraten, overleggen en samen een plan trekken en op pad gaan.

Allen bedankt.

Fotoimpressie 3

 

Wegafzetting in Dushanbe - tbv bezoek president Turkmenistan



Keuken van een wegrestaurant

met Marion van den Broek

Lokale supermarkt

kleuterklasje

Fotoimpressie, landschappen 2

Landschap 1



Afzettingen

Kleuren



Panji-rivier 1



Panji-rivier 2

Tussen de restanten van een Zijderoute fort

fotoimpressie 1, Dushanbe

Ook hier tv-schotel ontvangers genoeg



Markt

Iraans restaurant, nog lekker ook

wandelen met de kinderen



Moderne bouw



groene boulevard



Public bar met verwijzingen naar anders



kranten aanbod



broodverkoop



Terug naar Dushanbe, ouder en toch nog onbezonnen

Om terug naar de hoofdstad te gaan bestaan in principe een tweetal opties.
1) met een klein vliegtuig tussen de bergen op zicht terugvliegen. De kans hierop is erg klein. Al snel wordt de vlucht gecanceld wegens slecht weer of onvoldoende zicht. Het spectaculaire vliegen tussen de bergen maakte het wel tot een goede kanshebber.
2) met de jeep 14 uur over slechte en smalle wegen, ruim 600 km op en af. De laatste uren in het donker. Uiteindelijk is het deze optie toch geworden. Wachten tot de jeep vol was met passagier opladen van de bagage. Het wachten was op het sein van vertrek uit Khorog, wij zouden dan op de route worden opgepikt. Uiteindelijk kwam om 10.15 het verlossende bericht gereed voor vertrek.

Aangekomen op dinsdagavond in Dushanbe  stond onze lokale contactpersoon te wachten op de afgesproken plek om ons met de taxi naar de slaapplaats te brengen. Omdat het hotel bij onze aankomst niet voldeed hadden we gevraagd om de mogelijkheid van een soort B&B te willen onderzoeken. Dit was niet gelukt, daarvoor in de plaats werden we ondergebracht in een oud sovjet hotel, aan de buitenkant zag het er goed uit, eenvoudig wat versleten van binnen maar met bedden en stromend warm en koud water.

Hotel, Gastnitsa Vakhsh, Rudaki 24

 Het spannendste heb ik zonder het te weten voor het laatst bewaard. Al lopende en fotograferende door de stad had ik een 2-tal foto van rijbewijs controlerende 'politieagenten' gemaakt. Na enige tijd kwam een politieauto naast me rijden en werd me verzocht om in te stappen, begreep wel direct dat er dingen gedaan waren die niet mochten. Toen in de auto zat werd m'n paspoort, fototoestel en telefoon gevraagd. We vertrokken met onbekende bestemming. Wat duidelijk werd was dat ik de foto's niet had mogen maken. Na enige tijd verschillende collega's vanuit de auto geraadpleegd te hebben werden alle foto's bekeken en werd me verzocht om de foto's van deze controlerende groepen te verwijderen. Een rapport zou opgemaakt worden en een bekeuring werd me in het vooruitzicht gesteld. Toen ik dat doorhad heb ik een biljetje van 50 dollar op de midden console gelegd, meer dan ik gewend ben excuses gemaakt en nogmaals werd me op m'n hard gedrukt dat ik in het vervolg als terrorist wellicht geboeid zou worden opgebracht.

Tenslotte werd ik netjes terug gereden naar het hotel waar onze lokale gids en Marion klaar stonden om naar het museum te gaan. Ik zal dit wel voor de laatste keer zo gedaan hebben.

De verdere woensdag hebben we het Nationaal museum bezocht, waar een overzicht van de natuur, de historie en de hedendaagse verworvenheden worden getoond in een niet en modern uitziend museum.

Nationaal museum

Laatste dagen in Prosinev

mijn huis

De laatste week staat in het teken van het presenteren van mijn bevindingen voor de Water Users Organization <<Ob-Umeb>> (hope for water)
Eerdere vrijwilligersprojecten leverde een concreet resultaat op, een deel van een gebouw of een herstelde sport accommodatie. Nu lag dat geheel anders. Met wilde weten hoe aankeek tegen een aantal organisatorische zaken en de mogelijkheden die ik daarbij zag om een beter resultaat binnen de verschillende dorpen mogelijk te maken.

Het gaat dan concreet om:
- Herstellen van vertrouwen en kweken van goodwill binnen de dorpen
- Verbeteren van de communicatie naar de verschillende dorpen toe
- Verbeteren en verstevigen van de eigen organisatie om de toekomstbestendigheid te bevorderen

Voor de organisatie heb ik hiervoor een presentatie gemaakt met al mijn bevindingen en voorstellen.

“Grote Parmir Tour door de Wakhan Corridor” slot

Zoals de weersverandering zich al liet aanzien is er op de omliggende bergen sneeuw bijgevallen, 's morgens zitten de ruiten onder een laagje ijs, krabben dus.
Jim en Claudine reizen vanaf Alichoor samen verder naar Mugrab en dan verder door naar Kirgizië en Mongolië. Zij gebruiken deze dag als rustdag en hebben wel wat kleding die gewassen moet worden.

nogmaals Alichoor

Marion en ik beleven vandaag het slotstuk van deze tour en zullen met onze Toyota Landcruiser terug naar Khorog rijden, 120 km in ongeveer 5 uur. We nemen afscheid, wensen elkaar een goede reis en rijden via de Parmir Highway terug naar Khorog. Slecht af en toe komen we een vrachtwagen tegen die op weg is naar China. ‘ Goede’ stukken Highway worden afgewisseld met heeeeeel slechte.

Zo slecht zelfs dat ik onderweg de chauffeur een halt moet roepen omdat mijn ontbijt een weg naar buiten zoekt, een zaak van wagenziekte maakt zich meester van mij. Na de korte stop vervolgen we onze weg naar de warmwaterbronnen van Jelondy. Een uit de Sovjettijd bestaand sanatorium waar we ons tegoed doen aan het zeer warme water van de bronnen. 

Ik wordt naar een zwembadje, van zo’n 6 bij 10 meter begeleid, wat al lang over zijn houdbaarheidsdatum heen is. Kleedkastjes zonder deuren, tegels kapot, roestafzettingen op de muren, maar het water is warm. Na afloop gebruiken we in het restaurant de soep voordat we het laatste deel van onze reis voortzetten.

Zo keren we enige uren later terug in Khorog en melden op het toeristenbureau een goede reis gehad te hebben met veel ervaringen.
Met een lokale bus maken we het slot van deze reis naar ons huis.

“Grote Parmir Tour door de Wakhan Corridor” deel 4

De dag staat in het teken van het passeren van de Khargus-pas met een hoogte van 4344 meter. Het aantal herders, die met hun kuddes op weg naar de hoger gelegen weiden zijn, en de weg blokkeren, wordt steeds minder.  Wat uiteindelijk overblijft is een leeg landschap dat begrensd wordt door bergen. 

Vlak voor een militaire checkpoint laat de Toyota Cruiser van zich horen, de temperatuurmeter loopt gevaarlijk op. Als snel is het euvel gevonden, een slangaansluiting lekt koelvloeistof. De chauffeur kruipt onder de auto repareert de slangaansluiting en al gauw komen de militairen ook een kijkje nemen. Uit een verder gelegen bergbeek wordt water gehaald waarmee de radiator gevuld wordt en de laatste honderden meter naar de checkpoint worden afgelegd. Paspoorten worden gecontroleegd en de tocht door deze GROOTTE stilte gaat verder. Na zo’n 4 mijl is wordt een bergbeklommen om van het spectaculaire uitzicht te kunnen genieten. 

zoek de landcruiser

 Jim, onze Engelse reisgenoot op dit deel van de tour, gaat voor een toppoging. Na zo’ n 200 meter klimmen houden Marion, Claudine en ik het op zo’n 4500 meter wel voor gezien. Voor een polderjongen is dit ook al enerverend gezicht, rondom bergen met sneeuw, enkele bergmeren en beneden een leeg landschap met een speelgoed Toyata Landcruiser erin.
Na ongeveer 2 uur hervatten we onze rit naar onze uiteindelijke bestemming van vandaag het dorp Alichoor. Het laatste deel van de van de rit volgen we de Parmir highway richting de Chineese grens.
 

het dorp Alichoor op de hoogvlakte

In Alichoor aangekomen is ons homestay adres ‘Samarqant’ op slot, dikke hangsloten op de deuren. Er wordt wat rondgereden en rondgevraagd en geclaxoneerd om aandacht te trekken. Na enige tijd komen  er mensen die de deuren openmaken, de kachel aanmaken in het eenvoudige maar nette en schone huis. De eigenaar blijkt bleek later nog aan het werk als leraar en de vrouw is ziek thuis in het verder afgesloten huis.
Alichoor een ontzetten desolate plek, het op 3300 meter hoogte gelegen dorp heeft ongeveer 2500 inwoners, door de hoogte groeit er niets op deze hoogvlakte omringt door bergen. De mensen houden zich bezig met het houden van schapen en yaks, die zich in de winterse temperaturen tot wel -50 graden hier staande kunnen houden.  Geen stromend water, geen electriciteit, water uit een dorpspomp. ‘s Avonds slaat het weer om, mist maken het zicht op de berg onmogelijk, er valt zelf op deze 30 mei, lichte sneeuw. Wat zullen we morgen aantreffen?

Alichoor

homestay 'Samarqant'

lid van de Kirgizische gemeenschap

 

de brandstof voor de volgende winter ligt te drogen op het dak

“Grote Parmir Tour door de Wakhan Corridor” deel 3

Ons volgende doel is Nagina’s homestay in Langar een dorp met ongeveer 1800 inwoners. Onderweg bezoeken we een lokaal museum in Yaug een nog oorspronkelijk Parmirhuis, met oorspronkelijke wand en plafondversieringen en waar lokale gebruiksvoorwerpen worden getoond. Op het terreinbuiten is de oude een zonnekalender te zien. Op 17 maart en 17 oktober van het jaar, via een rotspunt op de berg moet de opkomende zon via een gat in de steen van de zonnewijzer precies samenvallen (dit alleen op die 2 dagen van het jaar).

Na een korte rit komen we in Vrang waar we na een korte wandeling een Buddistische stupa bezoeken,  met in de rotsen uitgehouwen cellen waarin oude tijden de Buddistische priesters zich in stilte lange tijd terugtrokken.
Op naar ons volgende doel, we vertrekken naar Zong voor een bergwandeling van zo’n 2 uur naar Langar onze overnachtingsplek. Na het ronselen van een lokale gids (van 200 naar 80 Somoni) gaat hij ons voor de berg op en af. Onderweg bezoeken we de sterk vervallen ruine van het Zijderoute fort van Abreshim en de oude petroglieven van Langar. Afbeeldingen van mensen en dieren die zijn ingekrast is de marmerafzettingen van de berg. Na de wandeling worden we door de gids bij ons onderkomen afgeleverd. De verrassing hier bestaat uit warm water opgewekt via een zonneboiler en een echte wc-pot met stromend water.

Petroglieven

Uitzichten te over, het einde van de Waghan Corridor

"Grote Parmir Tour door de Wakhan Corridor” deel 2

Ons volgende overnachtingsplek is Vichkoot, onderweg bezoeken we het Yamchoom fort, een van de vele forten die dit deel van de Zijderoute in de 11-12eeuw beschermden (hier moet ik maar eens meer over te weten komen). 

Het fort ligt nu op een te voet moeilijk bereikbaar plek, de erosie heeft hier heel wat werk verricht  maar is nog goed herkenbaar. De strategische plek biedt een spectaculair uitzicht over de Wakhan Corridor met aan de overzijde Afghanistan met bergen tot wel 6-duizend meter.

Nog verder bergopwaards bezoeken we de warmwaterbronnen van Bibi-Fatima. Aan een uit de bergen komende waterval komt ook een warmwaterbron uit. Het warmwater wordt in een aantal bassins opgevangen waarin lokalen en wij natuurlijk ook heerlijk te goed kunen doen. Na ruim een week geen douche gehad te hebben is het (erg) warme water een weldaat door lichaam en geest, voor de prijs hoef je het echt niet te laten, buitenlanders 10 Somoni zo’n 1,50 Euro.
De berg afdalend komen we al snel bij onze volgende overnachtingsplaats, Charshanbe’s homestay in Vichkoot. De echt Parmir huis waar een rijkgevulde tafel op ons wacht en ons de mogelijkheid biedt om de opgedane ondervoeding wat te niet te doen. 

Parmir - familiehuis

Slapen het zelfde ritueel een kamer waar we met ons vieren slapen, matrasjes worden neergelegd het bedden wordt opgemaakt een heerlijke nacht wacht ons zo hoog in het Parmirgebergte.